BİBERON ÇÜRÜĞÜ
Biberon Çürüğünün Ne Olduğunu Biliyor musunuz?
Ülkemizde erken çocukluk döneminde yaygın olarak gördüğümüz biberon çürüğü, birçok toplumda olduğu gibi, bizim toplumumuzda da yanlış beslenme alışkanlıklarına bağlı, oldukça ciddi sonuçlar doğurabilen ve erken yaşlarda görüldüğü için tedavisi de güç olan bir enfeksiyon hastalığıdır.
Tüm enfeksiyon hastalıklarında olduğu gibi, diş çürüklerine de mikroplar neden olmaktadır. Günümüzde bu mikroplar doğumdan sonra anneden çocuğa geçebilmekte ve eğer doğru beslenme ve doğru bakım sağlanmazsa erken çocukluk dönemi çürüklerinin ya da yaygın bilinen adı ile biberon çürüklerinin görülmesi kaçınılmaz olmaktadır.
Biberon Çürükleri Nasıl Oluşur?
Bebekler, doğumlarını izleyen altıncı aydan sonra ilk süt dişlerinin ağızda belirmesi ile birlikte katı beslenmeye geçerler. Ancak bu dönemde süte de gereksinim duydukları için, biberonla süt içerler. Özellikle gece uyumadan önce biberonla içilen sütün bebeğin uyumasını kolaylaştırdığı bilinmektedir. Bazı aileler besleyici değerini arttırmak, ya da çocuğun sakinleşmesini kolaylaştırmak amacı ile süte bal, pekmez ya da şeker gibi tatlandırıcılar katarlar. Ağızda dişler sürdükten sonra uzun süre devam ettirilen gece beslenmesi “biberon çürüğü” adı verilen yaygın diş çürüklerine neden olmaktadır.
Biberonla verilen süt, uykuya geçildikten sonra dişlerin üzerinde birikmektedir. Uyku sırasında tükürük salgısı da azaldığından dişler temizlenememekte ve ağızda daha önceden varolan çürük yapıcı mikropların asit oluşturmasına elverişli ortam meydana gelmektedir. Bu asitler diş minesinin mineral yapısını bozarak, önce tebeşirimsi beyaz renkte lekelerin görülmesine, daha sonra da biberon çürüğü olarak tanımlanan sarı kahverengi renkte çürük tipinin oluşmasına neden olmaktadır. Bu çürükler önce üst çenedeki kesici dişlerin ön yüzlerinde başlar, daha sonra diğer dişlere yayılır. Tüm süt dişlerinin bu tür çürükten etkilendiği olgularla ülkemizde sıklıkla karşılaşılmaktadır.
Unutulmamalıdır ki, içine bal, pekmez ya da şeker katılmasa da süt doğal bir şeker olan laktoz içerdiğinden, tek başına da çürük yapıcı etkiler gösterebilmektedir. Bu nedenle anne sütünün dişler sürdükten sonra verilmeye devam edilmesi de aynı tür çürüğe neden olmaktadır.
Bunun dışında, sütün yanı sıra meyve sularının da biberonla verilmesi, bebeğin sakinleştirilmesi için yalancı memenin bala ya da reçele batırılması da aynı tür erken çocukluk dönemi çürüklerine neden olmaktadır.
Biberon Çürükleri Nelere Yol Açar?
Biberon çürüklerini oluşturan mikropların zararlı etkileri çürük yolu ile dişin kökünde bulunan sinirine iletilir ve diş iltihaplanır. Bu enfeksiyon çocuğun ağrı duymasına, huzursuzlanmasına, düzenli uyku uyuyamamasına ve beslenememesine yol açar. Bunun yanında süt dişi kökünün çevresinde bulunan iltihap altta gelişmekte olan sürekli dişe de zarar verir. Gelişen dişlerde şekil ve renk bozuklukları oluşur.
Çocuk çok erken dönemde hiç hazır olmadığı tedavi biçimleri ile (kanal tedavisi, dolgu, çekim gibi…) karşılaşır ve bu tedavilerin gerçekleştirilmesi hem hekim hem de aile için oldukça güç olmaktadır.
Özellikle üst çenedeki kesici dişlerden başlayan biberon çürüğü, bu dişlerde madde kayıplarına yol açtığından, çocuğun konuşmasında ve estetik görünümünde de bozulmalara yol açar. Tüm bu yaşadıkları çocuğun psikolojisini derinden etkiler!
Biberon Çürükleri Nasıl Önlenir?
- – Bebeğin ağzında biberonla uyumasına izin verilmemelidir.
- – Biberonla süt içtikten sonra mutlaka su içmesi sağlanmalıdır.
- – İşaret parmağına sarılan ıslatılmış bir tülbent ile dişler temizlenmelidir.
- – Bir yaşından sonra gece beslenmesi bırakılmalıdır.
- – Bebek bir yaşından itibaren düzenli olarak diş hekimine muayeneye götürülmelidir.
- – Dişler üzerinde yapışıp kalan, karbonhidrat ağırlıklı beslenme yerine sebze ve meyve ağırlıklı, lifli besinler tercih edilmelidir.
- – 2-3 yaşına kadar yutma refleksi kontrol edilemediğinden fluoridsiz diş macunu ve küçük başlı, yumuşak kıllı bir diş fırçası ile dişler anne ya da baba tarafından günde iki kez fırçalanmalıdır.
Biberon Çürükleri Tedavi Edilebilir mi?
Biberon çürüklerinin tedavisi, çocuğun yaşının küçük olması nedeni ile zor olmakla birlikte, çocuk diş hekimliği uzmanları tarafından ve ailelerin yardımı ile gerçekleştirilebilmektedir. Genellikle diş hekimi koltuğunda anne ya da babanın kucağında tedavi edilen çocuk, kısa süren ve olabildiğince ağrısız geçirilen seanslarla sağlıklı dişlere kavuşabilmektedir. Çürükler ağızda yaygın ve çok sayıda ise ve çocuğun kooperasyonu sağlanamıyor ise tedavilerin bir anestezi uzmanı eşliğinde genel anestezi altında gerçekleştirilmesi de gerekebilmektedir.
Tedaviler çürüklerin temizlenmesi, enfeksiyon ilerlemiş ise sinir tedavilerinin yapılması ve olay çok ilerledi ise dişin çekilmesi ile sağlanmaktadır. Başlangıç düzeyindeki çürüklerin ilerlemesi, beslenmenin kontrol altına alınması, yanlış alışkanlığın durdurulması ve çürük önleyici yöntemler ile önlenebilmektedir.